ده راهکار دکتر احمد حلت برای کنار آمدن با سوگ

«الیزابت کوبلر راس» روان‌پزشک آمریکایی-سوئیسی و از پیشگامان و صاحب‌نظران برجسته «مراقبت‌های تسکینی» که در مورد تجربیات و احساسات افراد پیش از مرگ یا تجربه نزدیک به مرگ پژوهش‌های فراوانی داشته، اعتقاد دارد این پنج مرحله در هر سوگی اتفاق می‌افتد: انکار، خشم، تقلا، افسردگی و پذیرش. اما واقعیت این است که تجربه سوگ در خانواده‌ها و افراد مختلف متفاوت است. گاهی این مراحل با ترتیب و روال دیگری طی می‌شود یا حتی در برخی موارد این روال به درستی و با موفقیت تجربه نمی‌شود. با این حال، رعایت مواردی کلیدی، چه به عنوان کسی که داغ دیده و چه در مواجهه با افراد سوگوار کمک بزرگی به حساب می‌آید.

 10 نکته پیش‌رو به قلم دکتر احمد حلت به ما می‌گوید که چگونه می‌توانیم سوگواری مناسبی را پشت سر بگذاریم، بدون آنکه دچار عذاب وجدان و یا گرفتار مرحله بی‌پایان داغدیدگی شویم.   

• پس از مرگ یک عزیز از بازگو‌کردن جملاتی نظیر «تقصیر من است» یا «می‌توانستم کار بیشتری انجام دهم» بپرهیزید و به خودتان بقبولانید که شما هر کاری که می‌توانسته‌اید، انجام داده‌اید.
• اگر هر کدام از این نشانه‌ها را در خود دیدید به یک روان‌شناس کاربلد مراجعه کنید: غم و ماتم شدید، حسرت یا آرزوی چیزی داشتن، احساس خلأ یا پوچی، دشواری در پرداختن به خاطرات شاد، کمبود اشتیاق در پیگیری علایق، اوقات تلخی یا خشم.
• به خود اجازه دهید فقدان را احساس کنید. حمایت اطرافیان را بپذیرید و در مورد روند سوگ واقع‌بین باشید. در موقع مناسب به فعالیت‌های تازه بپردازید و روابط جدید برقرار کنید.
• به فرد عزادار بگویید «خداوند به تو صبر بدهد» و به او این اطمینان را بدهید که برای انجام کارهایی که از انجام آن‌ها عاجز است، می‌تواند روی کمک شما حساب کند.
•  به فرد سوگوار صبورانه و با شفقت گوش فرا دهید. اگر بارها و بارها جزئیات داستان را برایتان بازگو کرد صبوری کنید و بدانید تکرار داستان روشی برای پردازش و پذیرش مرگ است.
• باورهای خود را در مقابل مرگ برای خودتان نگاه دارید. در رابطه با کسی که داغ دیده، هرگز نباید چنین جملاتی به زبان شما بیاید: «او اکنون در مکان بهتری است، این اتفاق افتاد و گذشت؛ برای چیزهایی که داری سپاسگزار باش!» یا «وقت آن رسیده که به زندگی خودت ادامه بدهی». حواستان باشد او با همه زندگی‌اش وداع کرده است.
•  سوگ ممکن است از ۱۸ ماه تا ۲ سال طول بکشد، اما چنانچه بیش از این زمان طول کشید، فرد حتما باید از یک روان‌شناس ماهر کمک بگیرد
• به کودک داغدیده کمک کنید ارزش‌های معنوی زندگی و مرگ را درک کند. همراه با او دعا بخوانید و مرتبا با افراد خانواده دیدار کنید. به بچه‌ها کمک کنید تا راه‌هایی برای نماد و یادبود فرد در گذشته پیدا کنند.
• به تجربیات دیگران در مواجهه با سوگ گوش دهید. گاهی راهکارهایی را می‌شنوید که در هیچ کتاب و پژوهشی نیامده است و می‌تواند به شما در گذار از این مرحله کمک کند.
• به یاد عزیز از‌دست‌رفته کاری خیر یا اقدامی فرهنگی انجام دهید. این مورد به شما در پذیرش مرگ او و ایجاد احساس پاسخ‌گو بودن به کارهای نکرده‌اش کمک می‌کند.