بین ذهن و جسم خود ارتباط بهتری برقرار کنید

به گفته دکتر «دیوید همیلتون»، نویسنده کتاب «ذهن شما می‌تواند بدنتان را شفا دهد»، شما می‌توانید با تعلیم ذهن خود،جسم، سلامتی، زندگی و توانایی ورزشی‌تان را تقویت کنید

کافی ا‌ست به یک چیز شرم‌آور فکر کنید تا صورتتان از خجالت سرخ شود یا چیزی را در ذهن خود مجسم کنید تا احساسات جسمانی مشخصی را در بدنتان نیز احساس کنید. تردیدی وجود ندارد که ذهن بر جسم اثر می‌گذارد؛ هر‌چه فکر می‌کنیم، هر احساسی که داریم و هر آن‌چه تصور می‌کنیم، موجب بروز تغییرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک در جسم ما می‌شوند. اما چگونه می‌توانیم از این پدیده بهره بگیریم؟ 

***

در ادامه پنج تمرین ساده روزمره برای تقویت این ارتباط فوق‌العاده قدرتمند و سودمند بین جسم و ذهن آورده شده‌اند. 

1) باور، بیولوژی بدن را تغییر می‌دهد.

زمانی‌که فرد از قرص‌های دارونما ا‌ستفاده می‌کند و کمی بهبود می‌یابد، این بهبودی را با این فرض که روانی ا‌ست یا حتی فرد واقعا بهبود نیافته و فقط فکر می‌کند حالش خوب شده ا‌ست، رد می‌کنند. اما این بهبودی واقعیت دارد و معمولا به این علت اتفاق می‌افتد که انتظار یا اعتقاد، ترکیبات شیمیایی مغز را تغییر می‌دهند. 

مثلا وقتی فرد دارونمایی را مصرف می‌کند که معتقد ا‌ست اثر مسکن دارد، مغز او «مورفین» را که به‌عنوان مخدر درون‌ریز شناخته می‌شود، به‌صورت طبیعی تولید می‌کند و این مخدر درون‌ریز هم واقعا درد را تسکین می‌دهد. پس تمام این تسکین درد روانی نیست. تا‌جایی‌که تحقیقات نشان می‌دهند، مغز چیزی را تولید می‌کند که آن اتفاقی را که انتظار داریم، رخ دهد، رقم بزند. پس انتظار و اعتقاد، بیولوژی مغز را تغییر می‌دهد. 

چگونه این اثر را تقویت کنیم:

 نسبت‌به انتظارات و باورهای خود هشیار باشید. مثلا با شانه‌های رو به عقب، سر بالا و احساس اطمینان وارد اتاق شوید و ببینید چگونه احساسات شما، با اتفاقی که می‌افتد، ارتباط پیدا می‌کنند. 

2) احساسات تاثیر جسمانی دارند.

ما احساسات را فقط «حس» می‌دانیم، اما آن‌ها فراتر از حس هستند‌. وقتی چیزی را احساس می‌کنیم، مجموعه‌ای از تغییرات مرتبط با آن در ترکیب شیمیایی مغز اتفاق می‌افتند و این دو قابل‌ تفکیک از یکدیگر نیستند. ما نمی‌توانیم یک حس را از تاثیر آن روی عضلات صورت یا ماهیچه‌هایی که در یک وضعیت بدنی خاص درگیر می‌شوند، جدا کنیم. یک حس می‌تواند گردش خون را تغییر دهد، ضربان قلب را کم یا زیاد کند و حتی موجب کاهش یا افزایش تولید برخی هورمون‌های خاص شود.

 مثلا ترشح هورمون ا‌سترس به‌دنبال بروز ا‌سترس اتفاق می‌افتد. از‌سوی دیگر، ترشح هورمون «اکسی‌توسین» که با احساس صمیمیت و پیوند همراه ا‌ست، به‌دنبال شفقت و مهربانی اتفاق می‌افتد. هر‌دو هورمون ا‌سترس و اکسی‌توسین روی سیستم قلبی و عروقی تاثیر می‌گذارند. مثلا اکسی‌توسین یک هورمون محافظ قلب ا‌ست که فشارخون را کاهش می‌دهد و خاصیت آنتی‌اکسیدان و ضد‌التهاب دارد. اکسی‌توسین همچنین در گوارش، التیام زخم و حتی تبدیل سلول‌های بنیادی به سلول‌های عضله‌ای قلب نقش ایفا می‌کند؛ بنابراین احساسات می‌توانند تاثیر زیادی روی جسم ما بگذارند.

چگونه این اثر را تقویت کنیم:

 هر وقت شاد هستید، غمگین هستید، ا‌سترس دارید، روحیه گرفته‌اید یا شفیق و مهربان شده‌اید، توجه بیشتری روی احساسی که در قسمت‌های مختلف بدن خود دارید، نشان دهید. چه تغییراتی در آن‌ها ایجاد می‌شود؟ این تغییرات و احساسات را در کدام قسمت بدن خود احساس می‌کنید؟ با انجام این کار، از ارتباط بین ذهن و جسم خود پشتیبانی می‌کنید و بیشتر درباره تاثیر جسمانی احساسات خوب و بد خود می‌آموزید.

3) مغز می‌تواند ذهن را احساس کند.

وقتی به هر ناحیه از بدنتان توجه می‌کنید، مرکز واکنشی در مغز فعال می‌شود. مثلا تصور کنید در‌حال قدم‌زدن هستید؛ مراکزی در مغز که به عضلات درگیر در پیاده‌روی فرمان می‌دهند، فعال خواهند شد. محققان با نقشه‌برداری از مغز افرادی که حرکتی را در ذهن خود مجسم می‌کردند، دریافتند که ما می‌توانیم به‌صورت ذهنی، شخصیت‌های واقعیت مجازی را کنترل کرده و حتی محیط پیرامون خود را تغییر دهیم. به‌عنوان مثال، محققان دانشگاه گراتس اتریش نشان‌دادند که یک بیمار مبتلا به فلج چهار اندام، تنها با تصور راه‌رفتن و کنترل یک آواتار در محیط واقعیت مجازی می‌تواند راه برود. تحقیقات دیگر نیز نشان می‌دهند که افراد تنها با تجسم حرکات خاص بدن خود، در‌حالی‌که یک رایانه فرمان‌های پاسخ‌دهنده در نواحی فعال مغز آن‌ها را اجرا می‌کند، می‌توانند صدای ضبط را کم‌و‌زیاد کنند، ایمیل تایپ کنند و حتی هواپیما را به پرواز دربیاورند!

چگونه این اثر را تقویت کنیم:

 یکی دو دقیقه در روز، توجه به قسمت‌های مختلف بدن خود را تمرین کنید، همان ناحیه را حرکت دهید، خم کنید، ورزش دهید یا حتی بکشید.

4) مغز تصورات شما را واقعیت می‌پندارد.

اگر حرکت یک عضله را تجسم کنید، مغزتان آن را به‌عنوان یک حرکت واقعی پردازش می‌کند. «آلوارو پاسکال لئون»، ا‌ستاد عصب‌‌شناسی دانشگاه هاروارد، از تعدادی داوطلب دعوت کرد که مجموعه‌ای از نت‌های پیانو را بنوازند و یا نواختن آن‌ها را تجسم کنند. مقایسه اسکن مغزی هر‌دو گروه بعد از پنج جلسه روزانه نشان داد که مغز اعضای هر‌دو گروه به‌طور مشابه و به یک اندازه‌ یکسان، تغییر داشته ا‌ست. تحقیقات نشان می‌دهند تجسم وزنه‌زدن می‌تواند فرد را قوی‌تر کند و تجسم دویدن می‌تواند سرعت فرد را بیشتر کند. ما حتی می‌توانیم با تجسم انجام ماهرانه حرکات، بهتر گلف، والیبال، بسکتبال یا تنیس بازی کنیم. افرادی که به سکته دچار شده‌اند، با تجسم حرکت عضو آسیب‌دیده خود، سریع‌تر بهبود یافته‌اند. برخی تحقیقات نشان می‌دهند تجسم خوردن یک غذای خاص، حتی می‌تواند اشتهای فرد را نسبت‌به آن از بین ببرد.

چگونه این اثر را تقویت کنیم:

اگر ورزش می‌کنید یا حرکات دشواری مانند پرتاب دیسک یا تیراندازی را انجام می‌دهید، با پنج دقیقه تجسم در روز، عملکرد بسیار بهتری خواهید داشت. شما می‌توانید پس از دو هفته، پیشرفت خود را بررسی کنید.

5) سیستم ایمنی بدن با ذهن تنظیم می‌شود.

سیستم ایمنی به محتوای ذهن حساس ا‌ست. تمرکز روی موقعیت‌های ا‌سترس‌زا می‌تواند سیستم ایمنی را سرکوب کند؛ در‌حالی‌که تمرکز روی افکار روحیه‌بخش، موجب تقویت آن می‌شود. مثلا «اثر مادر ترزا» نشان می‌دهد زمانی‌که داوطلبان فیلم شفقت و مهربانی مادر ترزا را تماشا می‌کنند، احساساتی می‌شوند؛ در‌نتیجه میزان پادتن‌های سیستم ایمنی در بزاق دهان آن‌ها بیشتر می‌شود. برخی تحقیقات همچنین نشان می‌دهند بیماران حتی با تجسم کارآیی سیستم ایمنی خود موجب تقویت عملکرد آن شده‌اند. در برخی مطالعات، بیماران مبتلا به سرطان سینه که شیمی‌درمانی و اشعه‌درمانی انجام می‌دادند، با تجسم نابودی سلول‌های سرطانی توسط سیستم ایمنی خود، در مقایسه با دیگران خیلی بهتر از پس آن برآمده‌اند. 

چگونه این اثر را تقویت کنیم:

 دفعه بعد که به سرماخوردگی یا عفونتی از هر نوع، دچار می‌شوید، تجسم کنید سلول‌های سیستم ایمنی‌تان در‌حال تخریب ویروس‌ها و باکتری‌ها هستند‌. این تمرین را باید در‌کنار، و نه به‌جای مصرف داروهای تجویز‌شده، انجام دهید.

مترجم: مهری سیمایی