menu button
سبد خرید شما
برای پرورش خلاقیت نوجوانان چه کنیم؟
یکتا فرهانی  |  1403/03/10  | 

برای پرورش خلاقیت نوجوانان چه کنیم؟

عوامل موثر در پرورش خلاقيت

نوجواني و لحظات شاد، شيرين‌ و سرشار از استرس و هيجان‌انگيز آن پر از خاطراتي است كه شايد تاثيرش براي هميشه در خاطر ما بماند. يكي از مهم‌ترين موضوعاتي كه بايد به نوجوانان امكان رشد و پرورشش داده شود «خلاقيت» است. اين كار نيز ابتدا بايد توسط نخستين مربيان نوجوانان ،يعني والدين و پس از آن معلمان و در محيط‌هاي آموزشي ديگر، به‌ويژه مدرسه، انجام شود. پرورش خلاقیت موضوع بسيار جدي است كه اگر از آن مراقبت نشود، ممکن است آسیب‌های جدی به آینده و خلاقیت فرد وارد شود. اما چطور می‌توان به رشد و پرورش بيشتر خلاقيت نوجوانان كمك كرد؟ دراين‌خصوص با دكتر مهيا عابدي، كارشناس و مشاور، گفت‌و‌گو كرده‌ايم.

يكي از مهم‌ترين و ابتدايي‌ترين عوامل رشد خلاقيت، روش‌هاي درست فرزندپروري ا‌ست كه اگر همراه با تربيت مقتدرانه والدين باشد، قطعا به سرانجام خوبی خواهد رسید.

تصميم‌گيري مشترك و رفتار دوستانه والد و نوجوان و نیز نحوه درگیری والدین در مسائل آموزشی نوجوان، همچنین چگونگی رفتار همسالان و نوع‌دوستي آن‌ها عامل بسيار مهمی‌ در پرورش خلاقيت آن‌ها‌ست.

از عوامل مهم ديگر ایجاد خلاقیت در نوجوان نحوه آموزش معلمان و ارتباط بين خانه و مدرسه و نیز برقراري ارتباط درست بين والدين و معلمان ا‌ست؛ همچنین مشاركت خود نوجوان در كارهاي فوق‌برنامه، ميزان صميمیت معلمان در ایجاد این امر، بسیار موثر ا‌ست.

همچنين بايد به خوا‌ست نوجوانان احترام گذاشت؛ مثلا هنگام انتخاب رشته تحصيلي براي ورود به دانشگاه لازم ا‌ست به علايق او توجه كرد. بعضي از نوجوانان دوست دارند با فضاي كار‌كردن آشنا شوند و حتي با فضاي بازار كار هم آشنا شود و هم تجربه پيدا كند.


مدرسه

می‌توان گفت بعد از خانواده يكي از مهم‌ترين عواملي كه در فرايند اجتماعي‌كردن نوجوان نقش دارد، «مدرسه» ا‌ست. مدرسه نقش مهمی‌ در فرايند اجتماعي‌كردن نوجوان دارد؛ چون معمولا نوجوان ازطريق فعاليت‌هاي علمی‌-آموزشي می‌تواند مسئوليت‌پذيري بيشتري را بياموزد يا شخصيتش را به تعادل برساند.


شكل‌گيري شخصيت نوجوان

در‌واقع می‌توان گفت شخصيت نوجوان ازطريق شكست، موفقيت يا مسئوليت‌پذيري در فضاي آموزشي مدرسه بيشتر شكل می‌گيرد. البته مدرسه از لحاظ ديگري نيز می‌تواند در پيشرفت و شكل‌گيري شخصيت نوجوان موثر واقع شود.

درست ا‌ست كه نمی‌توان نقش مهم والدين را به‌عنوان نخستين مربيان كودكان ناديده گرفت. اما بايد گفت كم‌كم و با ورود نوجوان به محيط‌هاي آموزشي، مربيان مدارس نيز دركنار والدين نقش مهمی ‌را در اين زمينه ايفا می‌كنند.

در اين ميان يكي از مهم‌ترين دلايل نقش مهم محيط‌هاي آموزشي؛ نقش همسالان نوجوانان ا‌ست كه در اين سن بسيار مهم ا‌ست. البته معلمان هم در اين خصوص نقش مهمی ‌دارند.




ا‌سترس و اضطراب نوجوانان

مريم شانزده‌ساله ا‌ست و به‌شدت اضطراب دارد، همچنین اعتماد‌به‌نفسش با ورود به مدرسه کم شده. او با بررسي‌هاي زياد و مراجعه به روان‌شناس، فهمید که او حتی در كودكي هم نمی‌توانست به‌خوبي خودش را در جمع مطرح و معرفي كند.

با توجه به اينكه مريم تنها فرزند خانواده ا‌ست، هميشه مورد حمايت والدينش بوده و در اغلب موارد هم مادرش به‌جاي او كارهايش را انجام ‌داده؛ بنابراین با ورود مريم به مدرسه مشكلات ا‌سترسي‌ او بيشتر شده ا‌ست. موضوع عجيب براي والدين مريم اين ا‌ست كه مدرسه فرزندشان جزو مدارس بسيار خوب ا‌ست، ولي چون مدرسه مایل ا‌ست سطح سواد دانش‌آموزانش را بالا ببرد، مدام برای آنان كلاس‌هاي تقويتي و فوق‌برنامه اجرا می‌كند و همين موضوع باعث می‌شود دانش‌آموزاني مثل مريم كه پيشينه اعتماد‌به‌نفس ضعيفي دارند نتوانند موفق عمل کنند و به دليل فشار زياد مدرسه نتوانند موفق شده و با افت تحصيلي مواجه شوند.

متاسفانه فضاي بعضي مدارس به گونه‌اي ا‌ست كه با فشارآوردن بيش‌ازحد به دانش‌آموزان نه‌تنها باعث پيشرفت آن‌ها نمی‌شوند، بلكه فرصت هر‌گونه خلاقيت و ابتكار عمل را هم از آن‌ها می‌گيرند.

مدارس خاص اغلب به گونه‌اي هستند كه فقط بعضي از بچه‌ها می‌توانند با آن محیط‌ها ارتباط برقرار كنند و دانش‌آموزانی مثل مریم چون نمی‌توانند موفقيت لازم را كسب كنند، مجبورند حتي در ميانه سال تحصيلي، مدرسه‌شان را عوض كنند كه این مورد هم موجب افت تحصیلی می‌شود و هم فشار و ا‌سترس زيادي را به دانش‌آموز وارد می‌کند.


ايجاد بستر عاطفي لازم

با توجه به اينكه مريم در خانواده نتوانسته براي ورود به زندگي اجتماعي، اعتماد‌به‌نفس لازم را كسب كند، با ورود به فضاي مدرسه و فشار زياد براي انجام بيش‌ازحد تكاليف مدرسه و نیز با بالارفتن ميزان ا‌سترس و نگراني او به‌خاطر عقب‌ماندن از بچه‌هاي ديگر، بار ديگر فشار زيادي را متحمل شده و مجبور به ترك مدرسه شده ا‌ست. والدين مريم هميشه به‌خاطر آسايش بيشتر وی به‌جاي او همه كارهايش را انجام می‌دادند و فرصت هر‌گونه خلاقيت و شناخت بيشتر ا‌ستعدادها و توانايي‌هايش را از او سلب کردند؛ همچنین مدرسه هم نتوانست بستر عاطفي لازم را با او برقرار كند. بر‌اساس تحقیقات پيشرفت دانش‌آموزاني كه در فضايي با فشار رواني كمتري هستند، بيشتر از دانش‌آموزاني ا‌ست كه در محيط‌هاي پرا‌سترس درس می‌خوانند.


توجه به سلامت بيشتر به‌جاي نمره بيشتر!

متاسفانه والدين، بيش از هرچيز علاقه دارند فرزندشان نسبت‌به بقیه نمره بیشتری بگیرد تا بتواند موفقيت تحصيلي بيشتري هم كسب كند؛ در‌حالي‌كه باید بدانند سلامت نوجوان از هر چيزي مهم‌تر ا‌ست.

در‌واقع نوجوانان خيلي دوست دارند در هر جمعي، به‌ويژه در مدرسه، خودشان را مطرح كنند و در رقابت با همسالان خود برنده باشند و با توجه به اينكه هميشه چنين چيزي مقدور نیست، گاهي مايوس و نااميد می‌شوند.

در‌نتیجه بعد از تمام اتفاقاتی که برای مریم افتاد، ميزان ا‌سترس و اضطراب او به دليل سرخوردگي و نااميدي به حدي بالا رفت كه وی مجبور شد از دارو ا‌ستفاده كند. 




تمركز بر ا‌ستقلال بيشتر نوجوان

والديني كه بيش‌ازحد به فرزند خود توجه می‌كنند، فرصت مستقل‌شدن را از وی می‌گيرند. نوجوان براي مطرح‌كردن خود در جمع دوستان و مدرسه هيچ خلاقيتي به ذهنش خطور نمی‌كند و در جمع دوستان نمی‌تواند به‌اصطلاح گليم خود را از آب بيرون بكشد. بدين ترتيب دچار نوعي تناقض می‌شود.

در‌حقیقت نوجوانان از يك طرف می‌خواهند به استقلال برسند و از طرف ديگر چون هميشه مورد حمايت خانواده بوده‌اند، نمی‌دانند بايد چه‌كار كنند و وقتي می‌بينند همسالان آن‌ها هركدام خلاقيتي دارند و از اين طريق می‌توانند بيشتر خودشان را مطرح كنند، بيشتر نااميد می‌شوند.

مريم هم وقتي ديد نمی‌تواند خود را با ديگر همسالان خود در مدرسه هماهنگ كند، مجبور شد مدرسه‌اش را عوض كند و همين موضوع ا‌سترس بيشتري بر او تحميل كرد. البته والدينش از این موضوع و تصمیم مریم بسیار تعجب می‌کردند که البته اين نظر والدين ا‌ست، ولي ازلحاظ روان‌شناسي در‌واقع رفتار والدين درست نبوده ا‌ست.


انتخاب متناسب مدرسه

در مدارس خاصي كه فراتر از توان دانش‌آموزان با آنان كار می‌شود، بيشتر از هرچيز ديگري، علاقه‌مندي‌هاي نوجوانان و روياپردازي‌هاي مهم اين سنين كه بسياري از اوقات می‌تواند منجر‌به بروز خلاقيت بيشتر نوجوان شود هم كم‌كم فراموش می‌شود.

متاسفانه در مدارسي كه بيش‌ازحد برنامه‌هاي خاص دارند‌، نوجوانان وقتي براي پرداختن به‌همه نيازها و خوا‌سته‌هاي خود ندارند و به‌اين‌ترتيب نمی‌توانند از زندگي خود به‌اندازه‌كافي لذت ببرند.

با توجه به اينكه نوجواني دوره حساسي از زندگي ا‌ست، بايد به خوا‌سته‌هاي نوجوان هم توجه بيشتري شود. ولي گاهي چيزي كه جامعه می‌خواهد، با آن چيزي كه خانواده می‌خواهد و خوا‌سته‌هاي خود نوجوان ا‌ست، با هم متفاوت ا‌ست و اين موضوع مشكلاتي را براي نوجوان به‌وجود می‌آورد.

بنابراين بهتر از هرچيز اين ا‌ست كه قبل از اينكه به فكر يافتن مدرسه خاصی براي فرزندمان باشيم، به اين بينديشيم كه خود او موجودي خاص و منحصربه‌فرد ا‌ست كه بايد به كشف ا‌ستعدادها و توانايي‌هاي او بپردازیم؛ چون بدين ترتيب او هم به ذهن كاوشگر خود فرصتي براي خلاقيت بيشتر خواهد داد.


آخرین مطالب


مشاهده ی همه

معرفی محصول از سایت موفقیت


مشاهده ی همه
blank image

Solmaz

1403/3/11

مثل همیشه عالی ..... مجله موفقیت مشاور۲۰ سال منه ....

دیدگاهتان را بنویسید

footer background