این روزهای قرنطینه و این در‌خانه‌ماندن‌های اجباری با ما و زندگی ما چه کرده است؟
برای تعدادی از زوجین این روزهای قرنطینه اجباری به دلیل شیوع ویروس کرونا، نتیجه‌ای جز بحث و جدل و در نهایت تصمیم به جدایی نداشته و آن‌ها را تا حد بسیار زیادی از شرایط موجود عاصی و پریشان‌خاطر کرده است. در واقع وجود این نارضایتی‌ها و ناملایمات رفتاری در خانواده‌ها به صورت هشدار و زنگ خطری است که نه‌تنها در ایران، بلکه در دیگر کشورها[۱] نیز به صدا درآمده و آمار چشمگیری از تمایل به جدایی[۲] گزارش شده است. این مورد و آمارها همه موجی از خشونت‌های خانگی و جدل‌های بی‌پایه و اساس و نپذیرفتن‌ها را نشان می‌دهند.
***
اما دلیل این جدل‌ها و نارضایتی‌ها چیست؟
حقیقتا بررسی و یافتن چرایی این رفتارها و عدم سازش‌ها در بین زوجین مسئله‌ایست که می‌تواند تا حد زیادی دلیل بروز و تداوم آن را مشخص کند و به صورت چشمگیری چاره‌ساز باشد. به بیان دیگر، دانستن دلیل این گونه رفتارها می‌تواند بحران ناخواسته را مدیریت کند و بسیاری از نابسامانی‌های خانوادگی را کاهش دهد.
اولین سوالی که باید پرسیده شود، این است که مگر زوجین پیش از این روزها و در کنج خانه‌ماندن‌ها، هیچ شناختی از یکدیگر نداشتند؟ و این برای نخستین بار است که باید ساعت‌های مدیدی را در محیط خانه باهم سپری کرده و به تعبیر خودشان، یکدیگر را تحمل کنند؟ و یا اصلا چرا هیچ‌گاه شرایطی را برای بیشتر باهم‌بودن فراهم نکرده‌اند تا شناخت بهتری از یکدیگر کسب کنند و اکنون با این مشکل مواجه نشده و بیشتر پذیرای یکدیگر باشند؟
اشکال کجاست؟
شاید انتظارات متقابل زوجین در دوران قرنطینه تغییر کرده باشد و در خانه ماندن‌های اجباری مشکلات جدیدی را هویدا پدیدار کرده است است؛ چرا که شرایط در اثر بحران اخیر تغییر کرده و آن‌هایی که عادت کرده بودند که یکدیگر را برای اندک ساعاتی پذیرا باشند، هیچ‌گاه تصور نمی‌کردند که روزی مجبور باشند بیشترین زمان ممکن را در طی روز با هم سپری کنند.
من چقدر خودم و همسرم را می‌شناسم؟
اینجاست که یک سوال و یک حس مبهم مطرح می‌شود که «من چقدر خودم و همسرم را می‌شناسم؟» و «آیا او همان فرد مورد‌نظر و ایده‌ال من بوده یا خیر؟» اینجا دقیقا این همان نقطه‌ای است که بایددر آن به‌دنبال دلایل و پاسخ‌های منطقی بود؛ لحظه بزنگاه خودشناسی و دیگر شناسی!
لحظه بزنگاه خودشناسی و دیگرشناسی
پاسخ این سوال که «من چقدر همسرم را می‌شناسم و در کنار او آرامش دارم؟» با شماست. صادقانه و شفاف باید دلایل خود را مطرح کنید تا متوجه بسیاری از چرایی‌ها بشوید. پرسیدن سوالاتی همچون «چرا من این فرد را برای زندگی مشترک انتخاب کرده‌ام؟ آیا او فقط شریک روزهای خوش من است و یا اینکه در سختی‌ها هم همدم من بوده و مرا حمایت کرده است؟ آیا من در قبال همسرم مسئول هستم یا خیر؟ چه وظایفی برای من و او در این زندگی مشخص شده است؟ و اکنون با شرایط به وجود آمده، چطور باید با یکدیگر کنار بیاییم؟ یافتن پاسخ‌های منطقی و صادقانه تا حد زیادی می‌تواند این تزلزل رفتاری و عدم پذیرش‌ها را در این دوران کاهش دهد.
به این سوالات پاسخ دهید:
امروزه به خاطر وضعیت قرنطینه و در خانه ماندن‌های اجباری، چه تصویری از همسرتان دارید؟ این روزها که زمان بیشتری را با هم می‌گذرانید، می‌توانید با هم کمی مهربان‌تر رفتار کنید و انعطاف بیشتری به خرج دهید. آیا همسر شما همان کسی نیست که روزهای اول آشنایی عاشقانه نگاهش می‌کردید و حاضر نبودید حتی یک لحظه هم از او دور شوید؟ آیا در این روزهای سخت، نگاهتان به شریک زندگی‌تان تغییر کرده و حاضرید هرچه زودتر از این بودن‌های طولانی رها شوید؟ با خود صادق باشید و برای سوالات خود همیشه جوابی داشته باشید. اگر برای سوالات خود در زندگی پاسخی نیابید، هیچ زمانی نمی‌توانید موفق باشید.
راهکارهای موفقیت در روابط زوجین در قرنطینه
راهکارهایی که تا حدی می‌توانند شرایط را برای طرفین در روزهای سخت و این قرنطینگی مساعد کند، پذیرش است؛ پذیرش هر آنچه بودیم و هستیم. انعطاف است و همیاری، دوری از خود‌محوری و مرکزیت داشتن و تمایل به مشورت‌گرایی و مشارکت، تقسیم وظایف و مساعدت، افزایش صبر و نگاه مهربان داشتن، صرف وقت و نه فقط وقت‌گذراندن، بلکه در اختیار بودن و توجه به رفع نیازهای طرف مقابل، انجام کارهای مشترک و توجه به علائق و در نهایت گاهی اختصاص‌دادن یک خلوتگاه و حریم خصوصی برای خود و طرف مقابل. این راهکارها و این پذیرش‌ها می‌توانند راهی برای تمایل به ادامه و قبول یکدیگر در روزهای سخت این چنینی باشند. این روزهای قرنطینه تمرین خوبی است برای خودشناسی، دیگر شناسی و خودسازی که می‌توانند برای تک‌تک ما بسیار سازنده باشند و از ما فردی قوی و صبور برای مقابله با مشکلات و سختی‌ها بسازند؛ روزهایی که به ما می‌آموزند یکدیگر را درک کنیم و به شرایط هم و اوضاع پیش‌آمده احترام بگذاریم.
دکتر آیدا مهراد / روان‌شناس
مقاله بسیار خوبی بود. متاسفانه اکثر زوجین انعطاف زیادی ندارند و این مسئله باعث بسیاری از درگیری ها میشه. امیدوارم همه زوجین این مقاله را بخوانند و بتوانند به پرسش های آن پاسخ دهند.
درود ، سپاس از همراهی شما ما هم امیدواریم