نحوه رفتار با افراد وابسته برای کسانی که چنین فردی را در نزدیکان خود دارند، گاهی به شدت پیچیده و دشوار است. این در صورتی است که با به دست آوردن شناخت کافی درباره این افراد می‌توان بهترین رفتار را داشت.
سرزنش نکردن، حمایت برای دریافت خدمات روانشناسی، کمک برای یادگیری مهارت حل مسئله و … از جمله راهکارهای مثبتی است که می‌توان در این زمینه به کار گرفت.
آنچه در این مطلب می‌خوانید [ ]
نحوه رفتار با افراد وابسته: راهکارهایی مؤثر برای برخورد صحیح
نحوه رفتار با افراد وابسته باید چگونه باشد؟
این سؤالی است که در ذهن بسیاری از ما وجود دارد. وابستگی یکی از معضلاتی است که می‌تواند شکل و شمایل روابط را به طور کلی تغییر دهد. البته می‌توان گفت میزانی از وابستگی در بسیاری از ما دیده می‌شود.
اما اختلال شخصیت وابسته بیش از یکی وابستگی ساده و معمولی است. اینجاست که طرز برخورد با افراد وابسته تبدیل به یک موضوع جدی می‌شود، خصوصاٌ اگر این فرد یکی از اعضای نزدیک خانواده مانند همسر باشد.
شناخت خصوصیات افراد وابسته اولین گام برای آشنایی با نحوه صحیح برخورد با این افراد است. هنگامی که بدانید فرد وابسته در چه زمینه‌هایی ضعیف‌تر عمل می‌کند و در روابط و رفتار خود با چه مشکلاتی روبرو است، بهتر می‌توانید با او تعامل داشته باشید.
اگر اینجا هستید و این مطلب را می‌خوانید یعنی درباره نحوه رفتار با افراد وابسته دغدغه دارید. پس همراه ما بمانید تا با این افراد بیشتر آشنا شویم و در ادامه طرز برخورد با آنان را بیاموزیم.
افراد وابسته چه ویژگی‌هایی دارند؟
وجود یک شخصیت وابسته در رابطه می‌تواند به هر دو نفر آسیب برساند، به شرطی که راه حل درستی برای این وابستگی اتخاذ نشود و طرفین اطلاعات کافی درباره این مشکل نداشته باشند.
پس پیش از این که درباره نحوه رفتار با افراد وابسته بدانیم، لازم است ویژگی این افراد را بشناسیم. در ادامه چند مورد از مهم‌ترینِ آنها عنوان خواهند شد.
1. تصمیم‌گیری یکی از سخت‌ترین کارها برای یک فرد وابسته است
به عنوان اولین ویژگی افراد وابسته می‌توان به عدم توانایی در تصمیم‌گیری اشاره کرد. این دسته از افراد برای هر تصمیمی که در روز می‌گیرند به کمک دیگران و اطمینان خاطر نیاز دارند.
دقت داشته باشید که درباره تصمیمات ساده روزانه حرف می‌زنیم، نه تصمیمات بزرگ و مهم زندگی. بدون شک همه ما برای گرفتن تصمیماتی که منجر به تغییری بزرگ در زندگی می‌شوند، احتیاج داریم با دوستان و خانواده خود مشورت کنیم.
اما یک فرد وابسته برای تمام تصمیمات ریز و درشت خود دچار ترس و تردید می‌شود و مدام نگران این است که تصمیمی اشتباه بگیرد. همین موضوع روی نحوه رفتار با افراد وابسته تأثیر می‌گذارد.
2. افراد وابسته مسئولیت تمام کارهای مهم را به گردن دیگری می‌اندازند
موضوع تنها مسئولیت تصمیم‌گیری نیست. این افراد مسئولیت تمام کارهای مهم را بر عهده فرد دیگر می‌گذارند. کمک خواستن برای انجام یک مسئولیت مهم، اصلاً چیز بدی نیست.
ولی افراد وابسته از دیگری انتظار دارند مسئولیت کاری را که به عهده خودشان است، به طور کامل قبول کند. در واقع این افراد از مسئولیت فراری هستند زیرا می‌ترسند نتوانند از عهده آن برآیند یا با شکست مواجه شوند.
به همین خاطر است که گاهی اطرافیان در نحوه رفتار با افراد وابسته دچار سردرگمی می‌شوند. زیرا نمی‌دانند باید او را با مسئولیت کارش تنها بگذارند یا مشکلش را حل کنند.
می‌توانید برای راهنمایی بیشتر مقاله راهکارهایی برای افزایش مسئولیت پذیری را هم مطالعه کنید.
3. از مخالفت کردن با دیگران ترس دارند
یک ویژگی افراد وابسته این است که نمی‌توانند به راحتی نه بگویند یا اعلام مخالفت کنند. در واقع این افراد این فکر را دارند که “من تا زمانی حق اظهار نظر دارم که با دیگران موافق باشم.”
افرادی که دچار وابستگی شدید هستند این شایستگی را در خود نمی‌بینند که در هنگام مخالفت با نظر دیگران، آن را بیان کرده و از نظر خود دفاع کنند.
به همین دلیل در نه گفتن نیز بسیار ناتوان هستند، که این موضوع می‌تواند روی زندگی اطرافیان و خصوصاً همسر و شریک عاطفی آنان نیز تأثیر بزرگی بگذارد. در نتیجه لازم است اطرافیان حتماً نحوه رفتار با افراد وابسته را بلد باشند.
با افراد وابسته همدلی و مشورت کنید.
4. تنهایی و حتی فکر تنهایی افراد وابسته را می‌ترساند
افرادی که شخصیت وابسته دارند معمولاً بدترین حالت را در نظر می‌گیرند. تنهایی برای این افراد معادل است با بی‌دفاع و آسیب‌پذیر بودن. از آن‌جایی که افراد وابسته توانایی این را که شخصاً از پس زندگی بربیایند، در خود نمی‌بینند، تنهایی و حتی تصور آن برایشان دلهره آور است.
5. نیاز دارند از طرف دیگران تأیید و پذیرفته شوند
یکی دیگر از مواردی که نحوه رفتار با افراد وابسته را پیچیده می‌کند این است که این افراد ارزش خود را از دیگران دریافت می‌کنند. پس تا زمانی که از طرف اطرافیان تأیید شوند، همه چیز برایشان خوب و عالی است. اما اگر تأییدی که انتظارش را دارند دریافت نکنند به هم می‌‌ریزند.
6. خودشان را برای اتفاقات ناگوار مقصر می‌دانند
این افراد از قبول مسئولیت کارهای خود سر باز می‌زنند اما اگر اتفاق ناگواری پیش بیاید خود را مسئول آن می‌دانند. افراد وابسته به اندازه کافی به خود عشق نمی‌ورزند و اعتماد ندارند. به همین دلیل به محض این که یک اتفاق ناخوشایند در زندگی بیفتد اول از همه خود را سرزنش می‌کنند.
اگ رمی‌خواهید درباره سرزنش خود بیشتر بدانید مقاله را مطالعه کنید.
7. افراد وابسته، خود را مسئول برآورده کردن انتظارات دیگران می‌دانند
این می‌تواند یکی از بدترین قسمت‌های ماجرا باشد که نحوه رفتار با افراد وابسته را سخت می‌کند. این افراد به انتظارات دیگران اهمیت بسیاری می‌دهند و به همین دلیل اگر شکست بخورند، برآورده نشدن انتظارات دیگران را با انتظارات خودشان یکی می‌بینند. اینجاست که سریعاً شروع به قضاوت و تخریب کردن خود می‌کنند.
ویژگی‌های افراد وابسته به همین جا ختم نمی‌شود. ترس از انجام کار اشتباه خصوصاً در مقابل دیگران، طفره رفتن از قبول پروژ‌ه‌های جدید، عدم توانایی برای ایجاد مرزهای مشخص در رابطه و … از دیگران خصوصیات این افراد است.
به دلیل همین ویژگی‌هاست که ازدواج با افراد وابسته ممکن است یک ازدواج پرچالش باشد. اما آگاهی و کسب مهارت همیشه و در هر زمینه‌ای کمک کننده است.
نحوه رفتار با افراد وابسته را بیاموزیم
حال که به خوبی درک کردیم افراد وابسته چه ویژگی‌های خاصی دارند، بهتر می‌توانیم نحوه رفتار با آنان را بیاموزیم و البته مدیریت کنیم.
اگر یکی از اعضای خانواده و عزیزان شما شخصیت وابسته دارد، می‌توانید با استفاده از راهکارهای زیر، روابط خود را با او بهبود ببخشید. همچنین آگاهی از طرز برخورد با افراد وابسته منجر می‌شود بتوانید به آنها برای رهایی از این وابستگی و قبول مسئولیت زندگی کمک کنید.
1. سرزنش کردن ممنوع
اجازه دهید به عنوان اولین نکته در نحوه رفتار با افراد وابسته به سرزنش کردن اشاره کنیم. بدون شک این افراد از وضعیت خود لذت نمی‌برند و دوست دارند از این وابستگی خلاص شوند.
پس سعی کنید شرایط آنها را به عنوان یک اختلال شخصیت یا ویژگی آزار دهنده بپذیرید و به هیچ عنوان آنان را سرزنش نکنید. این افراد معمولاً دچار کمبود عزت نفس هستند و سرزنش کردن شما تنها حالشان را بدتر می‌کند.
2. مسئولیت بر عهده‌اش بگذارید
لازم نیست مسئولیت انجام کارهای بزرگ را به فرد وابسته بسپارید زیرا تنها آشفتگی و استرس او را زیادتر می‌کند.
اما لازم است در نحوه رفتار با افراد وابسته درباره امور کوچک روی آنها حساب کنید. به آنان بگویید که مطمئن هستید از پس انجام این کار برمی‌آیند. این اطمینان خاطر کمک می‌کند عملکرد بهتری داشته باشند.
چگونه با افراد وابسته رفتار کنیم؟
3. با فرد وابسته مشورت کنید
درست است که او برای تمام تصمیماتش از شما کمک می‌خواهد، اما شما نیز گاهی برای انجام برخی کارها و تصمیم‌گیری‌ها از او کمک بخواهید. شاید در اغلب مواقع بگوید که نظری ندارد. او را تحت فشار نگذارید.
همین که با او مشورت می‌کنید به مرور عزت نفس فرد وابسته را بالاتر برده و کمک می‌کند به تنهایی تصمیم‌گیری کند.
4. برای موفقیت‌های کوچکش، او را تشویق کنید
یکی دیگر از مواردی که در نحوه رفتار با افراد وابسته اهمیت دارد، توجه به موفقیت‌های هر چند کوچک آنان است. این افراد معمولاً دلیلی برای این که از خودشان راضی باشند، پیدا نمی‌کنند.
شما این دلیل را به آنان نشان دهید. کمک کنید بتوانند حتی از اتفاقات و پیروزی‌های کوچک هم لذت ببرند. در این صورت کم کم بیشتر روی خودشان حساب می‌کنند.
5. او را ترغیب کنید در ابراز احساساتش بدون ترس عمل کند
افراد وابسته نمی‌توانند به راحتی احساسات و هیجاناتی را که دارند بروز دهند. برای مثال هر چند تا حدی زود رنج هستند و به سادگی ناراحت و عصبانی می‌شوند، اما نمی‌توانند خشم یا ناراحتی خود را به درستی ابراز کنند.
شما در نحوه رفتار با افراد وابسته باید این اطمینان را به آنان بدهید که در هر صورت حامی‌شان هستید و قرار نیست با ابراز قاطعانه احساسات‌شان، لزوماً حمایت و محبت همه را از دست بدهند. اگر بتوانند در این زمینه پیشرفت کنند، به مرور مهارت نه گفتن را نیز یاد می‌گیرند.
6. به فرد وابسته کمک کنید آرزوهایش را در پیش بگیرد
معمولاً افرادی که وابستگی زیادی دارند، فکر می‌کنند خودشان به اندازه کافی خوب و لایق نیستند. به همین دلیل نه تنها کارها را به عهده دیگران می‌گذارند بلکه کم کم اهداف و آرزوهای‌شان را نیز رها می‌کنند.
شما می‌توانید به عنوان یک فرد نزدیک و قابل اطمینان، در نحوه رفتار با افراد وابسته آنان را تشویق کنید دوباره اهداف خود را پیدا کنند و به سمت آنها گام بردارند. می‌توانند از کارها و هدف‌های کوچک و ساده شروع کنند تا اعتماد به نفس کافی را برای پیگیری آرزوهای بزرگ‌تر پیدا نمایند.
7. به آنها کمک کنید مهارت حل مسئله را بیاموزند
یکی از مراحل رفع مشکل وابستگی در افرادی که اختلال شخصیت وابسته دارند این است که بتوانند مهارت حل مسئله را یاد بگیرند. پس برای این کار آنها را تشویق و همراهی کنید.
کمک کنید بتوانند مشکلات خود را به درستی تشخیص دهند و به جای فرار به دنبال راهکار باشند. شاید بهتر باشد از یک متخصص روانشناس یا مشاور دلسوز نیز کمک بگیرید.
در جریان مشاوره حمایت خود را نشان دهید و کمک کنید بتوانند با وابستگی خود مبارزه کنند و کنترل زندگی و مشکلات را به دست بگیرند. این برخورد حمایتگرانه برای دریافت خدمات روانشناسی می‌تواند مهم‌ترین بخش در نحوه رفتار با افراد وابسته باشد.