مسئولیت پذیری چیزی است که می‌تواند از شما یک قهرمان در زندگی بسازد. اگر می‌خواهید به اهدافی که در زندگی شخصی و کاری خود دارید برسید باید یاد بگیرید مسئولیت رفتار و تصمیمات خود را بپذیرید.
پس بهانه‌جویی را کنار بگذارید، به انتخاب‌هایتان اهمیت دهید، اهدافتان را مشخص کنید و برای آنها برنامه‌ریزی روشن و منظم داشته باشید و در نهایت بپذیرید که هیچ اشکالی ندارد اگر اشتباه کنید.
آنچه در این مطلب می‌خوانید [ ]
مسئولیت پذیری: مسئولیت تمام و کمال زندگی خود را بپذیرید
مسئولیت پذیری واژه‌ای است که از کودکی تا به حال زیاد آن را شنیده‌ایم، حتی زمانی که دقیقاً معنی آن را نمی‌‌دانستیم. حقیقت این است که برای سال‌ها از ما خواسته شده است که مسئولیت کارهای خود را بپذیریم، در هنگام ازدواج یک فرد مسئولیت پذیر را انتخاب کنیم و در نهایت باید این مفهوم را به فرزندان خود بیاموزیم.
اما واقعاً معنای مسئولیت پذیری چیست و چگونه می‌توان مسئولیت زندگی را بر عهده گرفت و در این امر موفق بود؟ اگر شما نیز دوست دارید پاسخی روشن و ساده برای این سؤالات پیدا کنید، در ادامه این مطلب همراه ما بمانید.
آشنایی با مفهوم مسئولیت پذیری
مسئولیت پذیر بودن را در بسیاری از مواقع می‌توان هم معنی با وظیفه شناس بودن در نظر گرفت. شما فردی مسئولیت پذیر خواهید بود اگر کارها و وظایفی را که بر عهده شما قرار داده شده است، به درستی انجام دهید.
این مفهوم از مسئولیت پذیری در هر برهه‌ای از زندگی و در هر جایگاهی که باشید، همراه شماست. مانند هنگامی که در کودکی از شما خواسته می‌شود هر شب دندان‌های خود را مسواک بزنید و یا زمانی که در 35 سالگی، مدیر شرکت از شما می‌خواهد پروژه‌ای مشخص را تا حداکثر یک ماه تحویل دهید.
در هر صورت شما به عنوان فردی مسئولیت پذیر شناخته می‌شوید اگر کارهایی که بر دوش‌تان قرار گرفته است را به نحوی صحیح و در زمان مقرر به انجام برسانید.
اما گاهی مسئولیت پذیری تنها به وظایفی خاص محدود نمی‌شود، بلکه از شما انتظار می‌رود رفتاری مسئولیت پذیرانه داشته باشید. یعنی باید بتوانید، هر جایی که لازم بود وارد عمل شوید و عواقب کارهای خود را به تنهایی بپذیرید.
چگونه یک فرد مسئولیت پذیر را بشناسیم؟
بدون شک بسیاری از شما در جریان کار و روابط خود نیاز دارید به مسئولیت پذیر بودن طرف مقابل خود اطمینان داشته باشید. بدون شک اعتماد کردن به کسی که تعریف درستی از مسئولیت پذیری ندارد، برای همه دردسرساز خواهد بود.
کافیست کمی وقت بگذارید و به رفتار و واکنش‌های افراد دقت کنید. افرادی که مسئولیت پذیر هستند معمولاً:
- به موقع سر هر قرار حاضر می‌شوند و کارهایی که بر عهده دارند را در زمان مقرر انجام می‌دهند. به عبارتی خوش قول هستند.
- برای اشتباهات و کم‌کاری‌های خود بهانه نمی‌آورند و در عوض زیر بار مسئولیت‌هایی می‌روند که مطمئن باشند از پس آنها بر می‌آیند. اگر هم دچار اشتباه شوند با شجاعت آن را می‌پذیرند.
- در انجام امور زندگی خود منظم عمل می‌کنند. اگر می‌بینید فردی زندگی آشفته‌ای دارد، بسیاری از کارها را به دقیقه نود می‌رساند و برنامه مشخصی برای اهداف خود ندارد، احتمالاً مسئولیت پذیری درباره او صدق نمی‌کند.
چه کسی مسئولیت زندگی شما را بر عهده دارد؟
حال که با مفهوم مسئولیت پذیری در روانشناسی آشنا شدید، اجازه دهید آن را وارد عمق زندگی کنیم. شاید بتوان گفت مهم‌ترین جایی که هر کدام از ما باید بیش از سایرین احساس مسئولیت داشته باشیم، در قبال زندگی شخصی خودمان است.
اگر به دنبال خوشبختی و موفقیت در کسب و کار و زندگی شخصی خود هستیم، باید بپذیریم که تنها خود ما مسئول کامل تمام زندگی‌مان هستیم. اینجاست که مسئولیت پذیری در زندگی ما را از یک فرد قربانی به یک قهرمان تبدیل می‌کند.
بسیاری از افراد هنگام مواجهه با شکست، چه در روابط شخصی و چه در مسائل کاری، سعی بر پیدا کردن یک مقصر به جز خودشان دارند. خصوصاً در محیط‌های کاری که زنجیره‌ای از افراد در یک پروژه دخیل هستند، این کار بسیار آسان است.
اما حقیقت این است تا زمانی که فرد نتواند مسئولیت پذیری را یاد بگیرد، یک قربانی باقی می‌ماند که نمی‌تواند پیشرفت و خوشحالی را تجربه کند.
چگونه مسئولیت زندگی خود را بر عهده بگیریم؟
اگر می‌خواهید از این لحظه به بعد در قبال زندگی، روابط و کار خود مسئولیت پذیر باشید، با دستور العمل‌های زیر شروع کنید:
1. بهانه‌ها را کنار بگذارید
بهانه‌هایی را که برای شکست‌ها، برای انتخاب‌هایی که داشته‌اید، برای آنچه به دست آورده یا نیاورده‌اید و …، کنار بگذارید زیرا تمام این بهانه‌ها مغایر با مسئولیت پذیری هستند.
بهانه تراشی به جای قبول صد در صد مسئولیت کارها، افکار و اهداف، نشانه بارز افرادی است که هم در زندگی حرفه‌ای و هم زندگی شخصی خود شکست خورده‌اند.
قسمتی از قدرت مسئولیت پذیری به خاموش کردن صداها و افکار منفی ذهن بر می‌گردد. هنگامی که شما زمان خود را به جای بهانه‌جویی، برای فکر کردن به موفقیت و رسیدن به هدف خرج می‌کنید، در واقع در حال آزادسازی قسمتی از فضای ذهنی و حسی خود هستید که قبلاً در اختیار افکار منفی بوده است.
2. هیچ‌کس نمی‌تواند به جای شما زندگی کند
هنگامی که بپذیرید مسئولیت تمام و کمال زندگی‌تان با خود شماست، از آنچه اتفاق می‌افتد بیشتر لذت می‌برید و می‌توانید کنترل موقعیت‌های زندگی را به دست بگیرید.
مسئولیت پذیری به شما کمک می‌کند حتی اگر برخی از موقعیت‌ها بدون خواست شما به بیراهه بروند، بتوانید نوع واکنش نسبت به آنها را خودتان تعیین کنید. هر موقعیت ناخوشایندی می‌تواند یک فاجعه و یا یک فرصت باشد و این تماماً به شما بستگی دارد.
مهم‌ترین جنبه مسئولیت پذیر بودن در زندگی این است که قبول کنید هیچ‌کس نمی‌تواند به جای شما زندگی کند. پس هر چقدر تلاش کنید دیگران را برای اتفاقات پیش آمده سرزنش کنید، نهایتاً باید بدانید همه چیز نتیجه تصمیمات و انتخاب‌های خود شما است. این همان معنا و مفهوم اصلی مسئولیت پذیری محسوب می‌شود.
دوست دارید سفر کنید؟ پس به راه بیفتید. این شغل‌تان، همسرتان، کمبود بودجه یا زمان نیست که شما را از رسیدن به آرزوهای‌تان دور نگه می‌دارد، بلکه خود شما این کار را می‌کنید. می‌خواهید چند کیلو وزن اضافه کنید؟ پس دست به کار شوید. بخورید و ورزش کنید تا به آنچه می‌خواهید برسید.
3. فقط شما اهمیت دارید
هر روز از زندگی را طوی پشت سر بگذارید که گویی فقط آنچه شما انجام می‌دهید مهم است و در حقیقت هم همین‌طور است. مسئولیت پذیری یعنی بدانید که تک تک تصمیماتی که می‌گیرید و کارهایی که انجام می‌دهید مهم است.
در واقع این تصمیمات و انتخاب‌های شما است که زندگی‌تان را می‌سازد. در محیط شغلی نیز قضیه به همین منوال است. شما تصمیم می‌گیرید که در حرفه خود خلاق و پویا باشید یا یک کارمند معمولی در حاشیه.
هر عملی که از شما سر می‌زند روی پیشرفت کل سازمان مؤثر است و باعث ایجاد تغییر می‌شود. پس اجازه بدهید تغییرات دنیا را به طرف جلو پیش ببرد. این شما هستید که این تغییر را ایجاد می‌کنید.
4. اهداف مشخصی داشته باشید
اگر می‌خواهید تصمیمات و انتخاب‌های شما در جهت درستی باشند باید بدانید از زندگی و خودتان چه می‌خواهید. مسئولیت پذیری به معنای قبول هر کاری که بر عهده شما گذاشته می‌شود نیست.
باید بدانید چه هدفی در ذهن دارید و برای رسیدن به آن مصمم باشید. الویت‌های خود را در زندگی شخصی و کاری مشخص کنید و مرزها را تعیین نمایید. در این صورت در بسیاری از مواقع تصمیم‌گیری نیز برای شما آسان‌تر می‌شود. همچنین می‌توانید از زمان و امکانات خود نیز به شکلی بهینه استفاده کنید.
5. نظم و برنامه‌ریزی را فراموش نکنید
مسئولیت پذیری به این معنا نیست که از پس تمام کارها بر بیایید. اتفاقاً باید بتوانید یک برنامه ریزی مطابق واقعیت داشته باشید. این واقعیت هم شرایط فعلی و هم مهارت‌ها و امکانات شما را شامل می‌شود.
پس منظم باشید. برای هر کار برنامه مشخص و روشن در نظر بگیرید. چه بهتر که برنامه‌ها و هدف‌های خود را بنویسید. اهداف بزرگ را به هدف‌های کوچک‌تر تقسیم کنید و برای هر هدف و کاری که برنامه‌ریزی کرده‌اید، هر چقدر هم که کوچک باشد، مسئولیت پذیر باشید.
6. به خودتان اجازه اشتباه کردن بدهید
بدون شک هر اشتباه ممکن است شما را کمی از هدفی که دارید دور کند. اما وقتی درباره مسئولیت پذیری در زندگی صحبت می‌کنیم، منظور ما این نیست که نباید هیچ اشتباهی داشته باشید.
حقیقت این است که اشتباه و حتی شکست می‌تواند جزئی از مسیر انجام کارها باشد. اتفاقاً اگر هنگام بروز اشتباه خودتان را سرزنش کنید و حتی از ادامه مسیر ناامید شوید، یعنی مفهوم مسئولیت را به خوبی نفهمیده‌اید.
اما اگر اشتباهات خود را بررسی کنید، نقاط ضعف و قدرت‌تان را پیدا کنید و با نیرو، مهارت و دانش بیشتری مسیر را ادامه دهید، نمونه بارز یک فرد مسئولیت پذیر هستید.
7. جا نزنید
اگر می‌خواهید مسئولیت پذیری در رابطه، زندگی شخصی و حرفه شغلی خود را تمرین کنید، باید یاد بگیرید که ثابت قدم باشید. صرفاً تصمیم‌گیری و انتخاب، تمام مسئولیت شما نیست.
حتی اقدام و عمل نیز برای به انجام رساندن یک مسئولیت کافی نیست. باید مداومت و پشتکار داشته باشید. اگر می‌خواهید به اهداف خود برسید، موقعیت شغلی مورد نظرتان را به دست آورید، در رابطه خود با شریک زندگی‌تان موفق عمل کنید و … لازم است زود جا نزنید و با قدرت پیش بروید.
8. مسئولیت پذیری اجتماعی
حقیقت این است که شما علاوه بر زندگی شخصی خود در مقابل جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنید نیز مسئول هستید. این جامعه همان بستری است که در آن رشد کرده‌اید برای رسیدن به بسیاری از اهدافتان از همکاری دیگر اعضای آن استفاده می‌کنید.
در واقع تمام افراد یک جامعه برای برطرف کردن نیازهای خود به یاری یکدیگر نیاز دارند و این مسئولیت اجتماعی هر فرد است که در مواقع لازم به دیگران برای دستیابی به نیازهای مادی و معنوی کمک کند. به این ترتیب مسئولیت پذیری اجتماعی نیز جزئی از زندگی محسوب می‌شود.
1 نظر در “8 راهکار برای افزایش مسئولیت پذیری”