حسادت حسی است که شاید بسیاری از ما آن را در روابط خود با دیگران بارها تجربه کرده باشیم. شناخت علت حسادت و انواع گوناگون آن اولین قدم برای درمان این حس ناخوشایند است.
درمان حسادت وقتی میسر می‌شود که با احساسات خود صادق باشیم، علت این حس را ریشه‌یابی کنیم، خود را با دیگران مقایسه نکنیم، شکرگزار باشیم و …
آنچه در این مطلب می‌خوانید [ ]
احساس ناخوشایند حسادت را بشناسید و آن را شکست دهید
چه کسی می‌تواند ادعا کند تا به حال هیچ‌گاه احساس حسادت را تجربه نکرده است؟ بدون شک این حسی است که بسیاری از ما در موقعیت‌هایی خاص آن را در خود پیدا کرده‌ایم ولی هر کدام به شکلی به آن پاسخ داده‌ایم.
این احساس گاه و بی‌گاه شاید کمی طبیعی به نظر برسد اما هنگامی که در روابط خانوادگی و روزانه ما خللی وارد کند، باید به فکر چاره باشیم.
اگر دوست دارید درباره این احساس ناخوشایند ولی آشنا بیشتر بدانید همراه ما بمانید. در ادامه توضیح خواهیم داد که حسادت چیست، چه علتی دارد و چگونه حسادت را از بین ببریم.
تعریف کلی حسادت
اگر بخواهیم به طور ساده بیان کنیم، حسادت نوعی احساس ناامنی در شرایطی است که می‌ترسیم چیزی را از دست بدهیم یا به طور ناعادلانه میان ما و دیگران تقسیم شود.
این کلمه همچنین در خصوص احساس مالکیت ما در یک رابطه نیز به کار می‌رود. البته باید توجه داشت میان این حس و غبطه خوردن تفاوت‌هایی وجود دارد. اولی در واقع به احساس ترس برای از دست دادن چیزی که متعلق به ما است بر می‌گردد. اما در مورد غبطه ماجرا متفاوت است.
این کلمه در واقع به احساس اشتیاق برای به دست آوردن چیزی که از آن دیگری است، اطلاق می‌گردد. البته هر دو این کلمات در فرهنگ‌های گوناگون و حتی شرایط مختلف ممکن است معانی متفاوتی نیز پیدا کنند.
حتی گاهی غبطه خوردن می‌تواند به معنی چشم و هم چشمی باشد. آن چه اهمیت دارد این است که حسادت و چشم و هم‌چشمی یک احساس آزار دهنده است که نه فقط به خود شما آسیب می‌رساند بلکه اطرافیان را نیز درگیر خواهد کرد.
حسادت چه انواعی دارد؟
شاید برای شما جالب باشد بدانید این حس آزاردهنده به شکل‌های مختلفی خود را نشان می‌دهد که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت:
1. احساس حسادت در رابطه
این نوع از حسودی کردن ریشه در ترس افراد برای جایگزین شدن با دیگری، در یک رابطه ارزشمند دارد.
به عنوان مثال عصبانیت یک زن از رابطه همسرش با زنی دیگر، احساس ناامنی یک مرد از این که همسرش با دوستان خود وقت می‌گذراند یا ناراحتی یک نوجوان از این که خواهرش همیشه با دوست صمیمی‌اش به سینما می‌رود.
معمولاً این حس در یک رابطه دوستانه، حسادت افلاطونی نامیده می‌شود و در یک رابطه عاشقانه، به آن حسادت رمانتیک اطلاق می‌گردد.
2. حسادت مربوط به قدرت یا موقعیت
این احساس ناخوشایند معمولاً در محیط‌های کاری زیاد دیده می‌شود که به نوعی به رقابت میان افراد ارتباط دارد. برای مثال: مردی که در محیط کاری خود، از این که همکارش زودتر از او ارتقاء شغلی دریافت کرده است، ناراحت است.
3. حسادت غیرطبیعی
به این حس، حسادت آسیب شناختی یا شدید نیز گفته می‌شود که ممکن است نشان دهنده یک اختلال یا بیماری روانی زمینه‌ای باشد، از جمله اسکیزوفرنی، اضطراب یا مسائل مربوط به کنترل.
افرادی که دچار این نوع حسادت هستند ممکن است در روابط خود، نگرانی‌های غیر منطقی برای وفادار بودن طرف مقابل داشته باشند و به عبارتی نگران خیانت او باشند. این احساس می‌تواند منجر به ایجاد حس ناامنی و سوء رفتار با شریک عاطفی شود.
برخی از حس‌ها مانند حسادت رمانتیک یا افلاطونی لزوماً به معنای یک احساس ناسالم نیستند و حتی گاهی نشان دهنده اهمیتی است که فرد برای موفقیت رابطه خود قائل است. اما هنگامی که این احساسات تکرار شونده، آزار دهنده و یا شدید شوند می‌توانند مخرب باشند.
چرا حسادت می‌کنیم؟
علت حسادت می‌تواند به موارد مختلفی مربوط باشد مانند کمبود اعتماد به نفس، مشکل در ارتباط با دیگران، تنهایی و یا مرزهای میان فردی متفاوت در یک رابطه. سایر علل متداول عبارتند از:
1. تبعیض میان خواهر و برادرها
گاهی فرزندان یک خانواده به دیگری حسادت می‌کنند زیرا این احساس را دارند که خواهر یا برادرشان توجه، عشق و منابع بیشتری از والدین دریافت می‌کنند.
2. ناامنی
هنگامی که فرد در یک رابطه احساس بی‌ثباتی دارد در حالی که برای آن رابطه ارزش زیادی قائل است، ممکن است دچار حس حسادت شود. همچنین افراد در محیط کار خود، وقتی حس امنیت نسبت به موقعیت شغلی خود نداشته باشند، نسبت به همکاران خود حسود می‌شوند.
3. رقابت
رقابت ناسالم و خشن در یک رابطه دوستی، خانوادگی یا همکاری می‌تواند به حسادت منجر شود، خصوصاً هنگامی که خطر از دست دادن زیاد باشد.
4. کمال گرایی
کمال گرایی و افراد کمال گرا معمولاً خود را با دیگران مقایسه می‌کنند و همین امر حس حسود بودن را برای آن را به همراه دارد. بخصوص اگر این ترس را داشته باشند که موفقیت دیگری تأثیر منفی بر موفقیت خودشان می‌گذارد.
البته توجه کنید که کمال گرایی هم ممکن است اگر به اندازه باشد حتی مفید هم باشد نوعی از آن که امکان دارد باعث بروز مشکل شود کمال گرایی افراطی گفته می‌شود که باید از آن حذر کرد.
5. عدم اعتماد
هنگامی که شخص در اعتماد کردن به دیگران مشکل داشته باشد، نسبت به این که دوست یا همراه خود با دیگران وقت می‌گذراند، حسادت می‌کند.
چگونه حسادت را کنار بگذاریم؟
بدون شک زندگی کردن با این حس ناخوشایند و سردرگم کننده برای هیچ کس لذت بخش نیست و حتی ممکن است روابط، اهداف و برنامه‌ها و … را نیز تحت تأثیر منفی خود قرار دهد.
ولی مسئله اصلی این است که چگونه حسادت را از بین ببریم؟ این کار شاید در ابتدا به نظر سخت بیاید، اما مطمئن باشید از آنچه فکر می‌کنید آسان‌تر است. تنها کافیست با خودتان آشتی کنید و ترفندهای زیر را برای رهایی از این حس آزاردهنده به کار ببرید.
1. احساسات خود را بشناسید و بپذیرید
اولین و مهم‌ترین قدم برای حل هر مشکل، شناخت و پذیرش مشکل است. سرزنش کردن خود را تمام کنید. بپذیرید که شما نیز مانند بسیاری از دیگر افراد ممکن است در برهه‌هایی از زندگی حسادت را تجربه کنید. پس با خودتان صادق باشید.
2. ریشه‌یابی کنید
قدم دوم این است که علت اصلی این حس ناخوشایند و مزاحم را پیدا کنید. می‌توانید نگاهی به بخش‌های قبلی این مطلب بیاندازید و درباره ریشه احساس حسادتی که در وجود شما است، بیشتر فکر کنید.
در نظر داشته باشید که این حس همیشه از درون خود شما نشأت می‌گیرد، نه از دنیای بیرون. پس بهانه‌ها و توجیه‌ها را کنار بزنید و صادقانه در خلوت خود فکر کنید. آیا دچار کمبود عزت نفس و اعتماد به نفس هستید؟ از همین امروز کمک به خودتان را شروع کنید.
برای افزایش اعتماد به نفس و افزایش عزت نفس این مقالات را از دست ندهید. پیشنهاد می‌کنیم اگر هم می‌خواهید بدانید تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس در چیست این مقاله را بخوانید.
3. اعتماد به نفس خود را بالا ببرید
این مسئله را نمی‌توان در یک روز یا یک هفته حل کرد. شاید سال‌هاست که با کمبود اعتماد به نفس مواجه هستید و این مشکل موجب بروز حس حسادت در شما شده است.
پس نمی‌توانید تنها در چند روز اعتماد به نفس خود را برگردانید. اما بدون شک اگر تصمیم بگیرید و تلاش کنید، زودتر از آنچه فکر کنید موفق می‌شوید. مطالعه در این زمینه را شروع کنید.
به قابلیت‌ها و استعدادهای خود فکر کنید و چه بهتر که آن‌ها را بنویسید. عامل رضایت و خوشبختی را در درون خود جستجو کنید نه دنیای بیرون. روزی که بتوانید به خودتان اطمینان و اعتماد داشته باشید، حسادت را نیز دست به سر خواهید کرد.
4. خودتان را دیگران مقایسه نکنید
عمل مقایسه می‌تواند یکی از سمی‌ترین رفتارها برای تشدید و ایجاد حس حسادت باشد.
تلاش کنید خودتان را به همان شکلی که هستید بپذیرید و دوست داشته باشید. به این فکر کنید که هیچ کدام از انسان‌های روی کره زمین کاملاً شبیه هم نیستند و البته نمی‌توانند تمام نعمت‌ها و استعدادهای خوب را یک‌جا در خود داشته باشند.
روی آنچه خودتان دارید تمرکز کنید، نه آنچه دیگران دارند.
5. دفتر شکرگزاری خود را آماده کنید
به دارایی‌های معنوی و مادی خود فکر کنید و برای تک‌تک آن‌ها شکرگزار باشید. این کار به کمرنگ شدن و از بین رفتن حس حسادت شما کمک می‌کند. شاید در ابتدا به نظر سخت برسد.
اما بعد از چند روز تمرین، می‌بینید که چیزهای زیادی برای قدردانی و شکرگزاری در زندگی خود دارید. چه بهتر که یک دفترچه کوچک را به این کار اختصاص دهید و هر روز صبح یا هر شب قبل از خواب، چند مورد را در آن یادداشت کنید.
این موارد می‌توانند بسیار ساده و کوچک باشند. آن‌ها را جدی بگیرید. گاهی به راحتی برای حس داغ و دلنشین یک فنجان قوه می‌توان شکرگزار بود.
6. اهداف و آرزوهای خود را مرور کنید
گاهی حسادت از ایده‌آل‌های ذهنی و اهداف به شدت کمال گرایانه سرچشمه می‌گیرند. زمانی را به فکر کردن درباره خواسته‌های اصلی خود اختصاص دهید. خود را از جهان پیرامون جدا کنید و به درون خودتان برگردید.
واقعاً چه چیزی در زندگی شما را خوشحال می‌کند؟ آیا ایده‌آل‌هایی که در ذهن دارید همان‌هایی هستند که با تمام وجود می‌خواهید؟
به شرایط حال زندگی خود نگاه کنید و اهدافی معقول برای آینده در نظر بگیرید. منظور ما این نیست که آرزوهای کوچک داشته باشید. منظور این است که به جای آرزوهای کمال گرایانه، آرزوهای واقعی خودتان را پیدا کنید.
7. با یک متخصص صحبت کنید
گاهی حسادت شدیدتر و جدی‌تر از آن است که حتی با انجام مو به موی این مراحل و ترفندها از بین برود. در چنین مواردی ممکن است حتی پای یک اختلال یا بیماری در میان باشد.
شاید هم فقط نیاز به مشورت با یک روانشناس داشته باشید. اگر حس می‌کنید هنوز جواب درستی برای سؤال مهم “چگونه حسادت را درمان کنیم؟” ندارید، بهتر است به یک متخصص دلسوز و باتجربه مشورت نمایید.
آنچه اهمیت دارد این است که هر چه زودتر از شر احساس آزار دهنده و ویرانگر حسادت خلاص شوید. زیرا زندگی شما با ارزش‌تر از آن است که لحظه‌ای از آن را با این احساسات ناخوشایند از دست بدهید.
1 نظر در “احساس ناخوشایند حسادت را بشناسید و آن را درمان کنید”