چگونه افسردگی را بشناسیم و آنرا درمان کنیم؟

این روزها کلمه افسردگی خیلی بیشتر از قبل به گوش می‌رسد. در سالی که گذشت مخصوصا به دلیل شرایطی که بیماری کرونا به وجود آورده خیلی از افراد در صحبت‌هایشان از اینکه به افسردگی مبتلا شده‌اند می‌گویند.

افسردگی چیست؟

دقیقا افسردگی چیست؟ چه اتفاقاتی درون یک فرد رخ می‌دهد که احساس افسردگی می‌کند؟ در این مقاله می‌خواهیم شما را درباره این احساس ناخوشایند و مرموز هشیار کنیم.

افسردگی نوعی اختلال رفتاری است که فرد احساساتی مثل غم و اندوه یا خشم و عصبانیت اما به صورت غیرمعمول دارد. البته که تمامی آدم‌ها در زندگی‌شان به کرات این احساسات را تجربه می‌کنند اما زمانی یک فرد فکر می‌کند دچار افسردگی شده است که علت درستی برای به وجود آمدن این احساسات درون خودش پیدا نمی‌کند، و یا با شدتی بیشتر یا برای زمانی بسیار طولانی‌تر این حس‌ها را درون خودش تجربه می‌کند.

در روانشناسی، افسردگی یک اختلال بسیار مهم و جدی به شمار می‌آید و در صورت عدم درمان فرد و بی‌توجهی امکان دارد فرد، افسردگی از نوعی بسیار شدید را تجربه کند و به خودش آسیب‌های غیرقابل جبرانی وارد کند.

پس اگر خودتان این احساس را دارید و یا در اطرافیانتان این موضوع را احساس می‌کنید، حتما تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

علائم افسردگی

تغییرات در خواب (پرخوابی و یا بی‌خوابی)
بی‌حوصله بودن و بی‌انگیزگی
کمبود انرژی
عدم تمرکز
تغییرات در اشتها
احساس استیصال و درماندگی
عدم علاقه حتی به فعالیت‌های روزانه
عصبانیت و خشم بی‌مورد
احساس پوچی داشتن
اضطراب و بی‌قراری
دردهای جسمانی
فکر به مرگ و خودکشی
گریه زیاد و بی‌دلیل (زود رنجیدن)
کاهش میل جنسی

علائمی که در بالا گفته شد فقط برخی از علائم افسردگی هستند اما قبل از هر چیزی باید توجه کنید که بروز علائم بالا در یک فرد ناشی از بیماری‌هایی مثل تیروئید و … نباشد.

چون در یک ‌سری از بیماری‌ها برخی از علائم بالا دیده می‌شود پس قبل از هر چیزی از سالم بودن وضعیت جسمانی خود اطمینان حاصل کنید.

علت بروز افسردگی

بروز افسردگی قطعا علت‌های زیادی می‌تواند داشته باشد حتی عاملی مانند ژنتیک هم در بروز افسردگی دخیل است. اما دو دلیل بسیار شایع وجود دارد که اغلب اوقات این دو مورد علت ایجاد احساس افسردگی در افراد خواهد شد که عبارتند از: شرایط زندگی و ضربه‌های روحی

شرایط زندگی

شرایط زندگی و ناکامی‌هایی که برای افراد بوجود می‌آید می‌تواند اولین دلیل بروز افسردگی باشد. که در ادامه به برخی از این شرایط در زندگی اشاره می‌کنیم:

۱٫ رابطه‌‌های عاطفی

خیلی اوقات مشکلات ارتباطی که در یک رابطه عاطفی به وجود می‌آید، باعث ایجاد افسردگی می‌شود. وقتی با پارتنر یا همسرتان به مشکل برمی‌خورید و یا احساس می‌کنید از سوی طرف مقابلتان توجه مورد نیاز را دریافت نمی‌کنید و یا احوالات و احساسات شما به خوبی درک نمی‌شود؛ جرقه‌ای برای شروع افسردگی زده می‌شود.

۲٫ وضعیت مالی

یکی از مهمترین علت‌ها که البته شاید بیشتر در ایران وجود داشته باشد وضعیت مالی است. نوسان‌های شدید اقتصادی و عدم اطمینان به آینده خیلی از افراد را ناخوداگاه به سمت افسردگی سوق داده است.

۳٫ آدم‌های سمی

انسان موجود تاثیر پذیری است که افراد و مکان و حس‌های یک فضا کاملا می‌تواند شرایط روحی او را دستخوش تغییرات جدی کند. اگر خوب توجه کنیم خواهیم دید شروع افسردگی از زمانی بوده است که با یک فرد منفی‌نگر و عیب‌جو معاشرت داشته‌ایم.

برای شناخت این افراد می‌توانید کتاب آدم های سمی را بخوانید.

ضربه روحی

از دست دادن افراد و فقدان آن‌ها و ضربه‌های روحی که از اتفاقات بزرگ زندگی برای ما به وجود می‌آید یکی از بزرگترین علت‌های افسردگی است. در این مورد مراجعه به روانشناس و شروع جلسات روان درمانی برای گذر کردن سالم از سوگ و رهایی از افسردگی صد در صد واجب است.

درمان خانگی و یا روانشناس

متاسفانه و یا خوشبختانه باید به شما بگویم هیچ درمان خانگی که شما بتوانید بدون حضور پزشک در خانه انجام بدهید تا افسردگی خود را درمان کنید وجود ندارد.

شاید شما بتوانید تا حدوی حال افسرده خود را بهبود ببخشید و یا حتی احساس کنید که کاملا خوب شده‌اید اما درمان قطعی افسردگی زیر نظر تراپیست باید انجام شود.

در خیلی از موارد فرد دچار حال خوب کاذب است و در شرایطی دیگر افسردگی که حالا با سرپوش گذاشتن روی آن پنهان شده است به حالت وخیم‌تری در شرایط حساس دیگر خودش را نشان می‌دهد.

دقیقا مثل زمانی که یک زخم را باز می‌گذاریم و فکر می‌کنیم رو به بهبودی است اما ناگهان تبدیل به عفونت بسیار بزرگی برای شما می‌شود.

به جمله‌های آسیب زننده‌ای مثل” ای بابا این روزا همه افسرده هستن، چیز خاصی نیست” و یا ” منم یه مدت افسردگی گرفته بودم خودش خوب شد” یا ” قرص نخوریا این دکترا یه چیزی میگن ” یا ” این روانشناسا خودشون از همه بدتر و افسرده‌ترن” به هیچ عنوان توجه نکنید.

این دسته از جملات مانند زهری کشنده و خاموش هستند که افراد را به کام مرگ می‌کشانند. بله به همین میزان قضیه جدی است.

بسیاری از افراد به دلیل همین ذهنیت‌های اشتباه دیر به روانشناس مراجعه می‌کنند و همین امر موجب ضررهای غیر قابل جبرانی برای افراد خواهد شد؛ چرا که روان فرد هزاران بار پیچیده‌تر از جسم آن است.

آنقدر موضوع خودداری از درمان‌های خانگی و مراجعه به روانشناس پراهمیت است که حتی می‌توان مقاله‌ای جداگانه برای آن نوشت.

کمک به فرد افسرده

آیا می‌توان به فرد افسرده کمک کرد؟ بله قطعا می‌توانیم اما نه با نسخه دادن به فردی که دچار افسردگی است.

اگر شما هم خودتان قبلا تجربه افسردگی داشته‌اید نسخه شما برای فرد دیگری مناسب نیست چرا که هر فردی در افسردگی تجربه روانی خود را دارد.

اگر در اطرافیانتان فردی است که در او علائمی که بالا ذکر شده است را مشاهده می‌کنید با او صحبت کنید و برای او وقت مشاوره و تراپی بگیرید.

در فضای مجازی عکسی از دختری افسرده پخش شده بود که ساعاتی قبل از خودکشی‌اش در اثر افسردگی از خودش عکسی بسیار خندان با چهره‌ای بشاش گرفته بود، اما افسردگی چنان در وجودشش رخنه کرده بود که فقط چند ساعت بعد خودکشی کرد.

بله؛ افسردگی موضوع و اختلالی بسیار جدی است که فرد را حتی به کام مرگ می‌کشد.

افسردگی چهره پنهانی دارد اما کاملا قابل تشخیص است. شما به عنوان یک فرد باید با همراه بودن و همدل بودن به فرد مبتلا به افسردگی کمک کنید که این دوران سخت را پشت سر بگذارد.

مسئله این است؛ مصرف قرص و یا روان‌درمانی؟!

خیلی از افراد نسبت به مصرف قرص مقاومت می‌کنند اما واقعیت این است که خیلی اوقات قرص‌ها یارهای مهربانی هستند که ما را به ساحل امن می‌رسانند.

اما قطعا مصرف قرص باید به همراه جلسات روان ‌درمانی باشد، تا علاوه بر کنترل شرایط روحی، ریشه‌ها و علت بروز افسردگی مشخص شود و بعد از آن حل شود.

برای بهبود در روند درمان قرص‌ها بیشتر نقش کمک ‌کننده را برای شما بازی می‌کنند.

افسردگی بارداری

افسردگی در دوران بارداری، و یا افسردگی بعد از زایمان از افسردگی‌های شایع در بانوان هست که به آن‌ پریناتال می‌گویند و قسمت عمده آن‌ها به دلیل تغییرات هورمونی بسیار شدید و همینطور تغییر جدی در سبک زندگی افراد است.

خیلی اوقات حمایت خانواده، بالاخص همسر بسیار می‌تواند در پیشگیری از افسردگی و یا بهبود فرد افسرده کمک ‌کند.

افسردگی پیش از قاعدگی

دوران قاعدگی هم تغییرات هورمونی خاص خود را به همراه دارد اما چند روز قبل از قاعدگی که به آن PMS می‌گویند یکی از دوران‌هایی است که خانم‌ها دچار اختلالات عصبی جدی و افسردگی می‌شوند.

متاسفانه هنوز هم در داخل ایران به دلیل عدم اطلاع بسیاری از آقایان از PMS، حمایت و درکی برای گذر از این دوران سخت برای خانم‌ها وجود ندارد و رفتار آن‌ها سبب تشدید افسردگی در فرد می‌شود.

لطفا خیلی جدی با پارتنر و همسر خود در مورد PMS و تمامی احوالات ناشی از آن صحبت کنید.

درمان افسردگی

راهکارهای کلی برای بهبود افسردگی

۱٫ ورزش کنید

احتمالا یکی از اولین توصیه‌های درمانگر شما ورزش باشد. زیاد شنیده‌ایم که عقل سالم در بدن سالم.

حرکات یوگا، پیاده‌روی، رقص، دو، شنا و بقیه ورزش‌ها بسیار به روند بهبودی شما کمک خواهند کرد.

اگر امکان باشگاه رفتن را ندارید می‌توانید روزانه نیم ساعت ورزش کنید و یا برقصید که هر دو بسیار برای بهبود این احساس موثر هستند.

۲٫ سرگرمی برای خودتان ایجاد کنید.

اگر در داخل خانه هستید و یا فقط کار روتین انجام می‌دهید، سعی کنید یک سرگرمی مفرح برای خودتان پیدا کنید.

۳٫ به طبیعت بروید

طبیعت گردی و پناه بردن به طبیعت از بهترین مسکن‌ها و آرام‌بخش‌ها برای فرد افسرده هستند. پس حتما هفته‌ای یکبار به آغوش طبیعت بروید و از سبزی درختان و آسمان آبی تا می‌توانید لذت ببرید.

۴٫ تغذیه سالم، خواب کافی

به تغذیه خود بیش از پیش اهمیت بدهید. به میزان کافی آب بنوشید. تا می‌توانید از غذای فست‌فود مصرف نکنید. به ساعت خواب و کیفیت خواب‌تان اهمیت بدهید و شرایطی را مهیا کنید که ۸ ساعت کامل در آرامش بخوابید.

۵٫ معاشرت کنید

علاقه به انزوا یکی از اولین علام افسردگی است که با معاشرت و تفریح با خانواده و دوستان‌تان می‌توانید از تشدید افسردگی خود جلوگیری کنید.

سخن پایانی

افسردگی موضوع مهمی است لطفا با ذهنیت و باورهای اشتباهی که میان افراد جامعه وجود دارد به خودتان و اطرافیانتان ظلم نکنید.

آدم‌های بسیاری از ترس رفتارهای اشتباه ما به روانشناس مراجعه نمی‌کنند تا دچار قضاوت مردم نشوند و در نهایت آسیب‌های جبران ناپذیری می‌خورند.

در صورتی که به روانشناس مراجعه کردید و دکتر روانشناس برای شما قرص تجویز کرد حتما قرص‌ها را مصرف کنید و در وسط دوره مصرف آن و پیدا شدن علائم بهبودی بدون نظر پزشک آن را قطع نکنید.

اطرافیان‌مان را بیشتر دوست داشته باشیم، عشق‌مان را راحت به آن‌ها بروز دهیم و از آنها حمایت کنیم که آغوش و لبخند ما بهترین پیشگیری است.

فردی در نامه‌ای نوشته بود که به پل می‌رود تا خودکشی کند اما در راه اگر فقط یک‌ نفر به او لبخند بزند خودکشی نخواهد کرد و صرف نظر می‌کند، لبخندتان را از بقیه دریغ نکنید و عزیزانتان را تنها نگذارید.

در پایان از افسردگی نترسید اما آن را جدی بگیرید.

***

من فائزه زمانی هستم فردی که برای شما از افسردگی نوشت چون خودش آن را تجربه کرده و با موفقیت از سرگذرانده است.